Bij smart building denk je snel aan zaken als led-verlichting, zonnepanelen, warmtepompen, domotica en robotica. De opleiding Middenkaderfunctionaris Smart Building van ROC van Twente gaat eigenlijk nog een stap verder. Deze opleiding neemt deze ‘slimmigheden in bouwen‘ als uitgangspunt.

Opleiding BOL niveau 4+

Miguel Visser is één van de bouwkundigen/architecten van deze opleiding van de toekomst, die zeker ook voor meisjes geschikt is: ‘We leren onze BOL-studenten dit allemaal wel. Wat het is, hoe het werkt. Maar dat hoeven ze niet tot in detail te beheersen. Wat we in de praktijk namelijk merken, is dat bouwers, installateurs en loodgieters allemaal (deels) een andere “taal” spreken. Een bouwer heeft het bij een muurplaat over iets aan het dak. De installateur over iets achter een kraan. Zo gaat er veel verkeerd in communicatie op de bouwplaats. Onze studenten worden juist getraind om als spin in het web, als verbinder, alle touwtjes aan elkaar te knopen, zonder dat het in de communicatie mis gaat. Denk dan aan een rol als (assistent-) uitvoerder of een (assistent-) werkvoorbereider. Onze studenten houden zich straks bezig met de nieuwste ontwikkelingen op technisch gebied en gebruiken deze innovaties in het dagelijks werk. Door de combinatie van kennis van bouw-, elektro- en installatietechniek kunnen ze 3D-modellen van bouwwerken maken en duurzame materialen, systemen en installaties selecteren. Ook maken ze begrotingen en houden ze de tijd en kosten van het project in de gaten. Het is eigenlijk een opleiding BOL niveau 4+. Veel van onze studenten stromen door naar het hbo. Het zijn studenten met een adviserende, uitvoerende en coördinerende functie bij een architectenbureau, projectontwikkelaar, ingenieursbureau, bouwbedrijf, interieurbouwer of installatie- of elektrotechnisch bedrijf.’

Vacature: smart building-specialist

In de droom van Visser komen er straks vacatures ‘smart building-specialist’. Visser: ‘Je ziet steeds meer dat bouwplaatsen een soort IKEA-kast zijn. Maar krijg je bij IKEA wél een uitgebreide tekening, bij nieuwe gebouwen is dat vaak niet zo. Onze studenten worden juist geschoold in het samenbrengen van alle losse stukjes. We leren ze daarnaast ook de basisvaardigheden van bouwen en installeren. Het zijn vaak toch jongeren die iets willen doen en niet hele dag in de klas willen zitten. Maar we leren ze het adviesstuk ernaast ook. En creatief denken.’

Zitjes maken van sloopmateriaal 

Miguel geeft hiervan een voorbeeld: ‘Laatst hebben ze op de locatie van Omgekeerd Bouwen in Tubbergen een opdracht uitgevoerd om met sloopmateriaal zitjes te maken. Circulair denken dus. Nog niet zo lang geleden heeft een bouwbedrijf een aanbesteding gewonnen omdat het huizenproject uit nieuw materiaal werd gemaakt, maar de schuurtjes erbij uit sloopmateriaal werden opgebouwd. We leren studenten dus om ook slim na te denken over materiaalgebruik om bijvoorbeeld zo aanbestedingen te winnen.’ Volgens Visser is het ook typisch een opleiding voor meisjes. ‘Niet alleen maar buffelen op de bouwplaats, maar juist slim op de achtergrond intelligent organiseren.’

Acht jaar ervaring

Miguel Visser heeft al acht jaar ervaring opgedaan bij het Graafschap College waar deze opleiding Middenkaderfunctionaris Smart Building al langer wordt aangeboden. Gezien de samenwerking tussen het Graafschap en ROC van Twente, werd Visser gevraagd ook voor het ROC een soortgelijke opleiding in Rijssen op de Kampus neer te zetten. ‘In Twente blijven de opleidingen en techniek/engineering bestaan, maar komt Smart Building er (in Rijssen dus) bij. Ik breng mijn expertise in van de opleiding die ik bij het Graafschap College heb opgedaan. Dat doe ik door twee dagen per week in Rijssen de ROC van Twente-opleiding op te zetten. Het wordt overigens geen kopie van Doetinchem. Inmiddels zitten we in het tweede jaar.’

Hij noemt Smart Building een opleiding van de toekomst: ‘We moeten steeds meer denken in milieu/klimaat. Maar kijk ook naar de krappe arbeidsmarkt. Dan moet je wel “slim bouwen” om bijvoorbeeld het woningvraagstuk in Nederland op te lossen. En dat begint met een slimme opleiding en slim expertise met elkaar, als ROC’s, te delen.’

Over de samenwerking tussen de twee ROC’s zegt Miguel: ‘In het DNA van het Graafschap College en ROC van Twente zit niet veel verschil, heb ik gemerkt. We werken goed samen. Hoe dan ook willen we van elkaars expertise gebruikmaken. Er is nog weinig lesstof voor dit soort opleidingen, dus samenwerken is belangrijk.’