Practoraat Burgerschap

Onderzoekers: Laurence Guérin en Klaas Bosma.

De Werkplaats Burgerschap richt zich op de ontwikkeling en implementatie van een benadering van burgerschapsvorming, waarin kritisch leren denken en bildung verbonden worden met beroepsvoorbereiding.

In dit project werken we samen met ROC Midden Nederland, Universiteit Twente, Hogeschool Utrecht en Rijksuniversiteit Groningen. In de werkplaats ontwikkelen we een visie op deze integratie en lesmateriaal, organiseren we professionaliseringsactiviteiten gericht op de docent en streven we naar het opleveren van praktische handvatten en voorbeelden voor in de les.

Hierbij ontwikkelen Docent ontwikkelteams (DOTs) lesmateriaal voor het stimuleren van kritische denkvaardigheden bij studenten. De betrokken docenten delen hun kennis en ervaring in eerste instantie met hun naaste collega’s en studenten en daarna ook met andere docenten binnen de twee ROC’s en daarbuiten. Ook worden professionaliseringactiviteiten georganiseerd waarin de opgedane kennis en ervaring toepasbaar wordt gemaakt voor de lespraktijk. 

Het uiteindelijke doel van de werkplaats is het (door)ontwikkelen van een onderbouwde en praktisch gerichte visie op het thema, het ontwikkelen van lesmateriaal en het verspreiden van expertise over effectieve leerstrategieën en meetinstrumenten.

Check ook de eigen website voor info en opbrengsten: Werkplaats Burgerschap

Onderzoeker: Laurence Guérin 

In deze onderzoekslijn kennen we de volgende projecten:

• Activiteiten van de provincie, afgestemd op de behoefte van studenten en docenten (samen met Deltion en Provincie Overijssel);
• Trainen van studenten en docenten in het actief voeren van een discussie (samen met Debatunie);
• Studenten in authentieke projecten laten ervaren dat ze invloed kunnen uitoefenen.

Het initiatief #MBOSTEM is een deelproject hiervan.

Onderzoeker: Demi Jalimsing

ROC van Twente vindt het belangrijk om diversiteit en acceptatie in de klas te bevorderen, zodat iedereen zich veilig kan voelen binnen de ROC-omgeving. In deze onderzoekslijn gaat het voornamelijk om het ontwikkelen van verschillende leeractiviteiten, deze uitproberen en onderzoeken wat de effectiviteit ervan is. Ook wordt er een voorstel ontwikkeld voor een ROC-breed diversiteitsbeleid.

Bekijk de samenvatting van de onderzoeken die tot nu toe binnen ons ROC zijn gedaan rondom het de thema's Diversiteit en Inclusie.

Onderzoeker: Lianne van der Maat.

Dit ontwerpgerichte onderzoek gaat over het effectief vormgeven van burgerschapsonderwijs en het ontwikkelen van meetinstrumenten voor burgerschapscompetenties in het mbo. In deze onderzoekslijn werken we samen met o.a. de Universiteit van Amsterdam.

Onderzoeker: Lianne van de Maat.

Vijf docenten van ROC van Twente volgen in het schooljaar 2018-2019 een door de Hogeschool van Amsterdam gemaakte training om te leren dialoog over controversiële onderwerpen in de klas te voeren. Vanaf 2019 wordt er met docenten van drie colleges geparticipeerd in het NRO-project 'Vernieuwende en beproefde methodieken en instrumenten voor burgerschapsonderwijs in het mbo' (werken aan motiverend burgerschap).

Gekoppeld aan het promotieonderzoek van Demi Jalimsing, zijn we een onderzoek gestart naar diversiteit en inclusiviteit binnen de organisatie, samen met de provincie en Deltion. Dit onderzoek wordt parallel uitgevoerd bij Landstede en MBO Utrecht. Ook het lectoraat Wereldburgerschap en het lectoraat Inclusive Education van de Haagse Hogeschool leveren een bijdrage.

Onderzoekers: Demi Jalimsing, Laurence Guérin en Birgit Pfeifer (practor Verschillen waarderen bij De Federatie Christelijk MBO)

In het mbo is, net als in andere onderwijssectoren, sprake van discriminatie en uitsluiting. Het rapport ‘De Staat van het Onderwijs’ (2019) constateert onder andere dat het veiligheidsgevoel van vrouwelijke mbo-studenten en lhbt+’ers afneemt vanwege discriminatie. Dit is ook terug te zien in de onderzoeken van de practoraten ‘Verschillen waarderen’ (MBO Utrecht) en ‘Burgerschap’ (ROC van Twente).

Vanuit een brede blik op onderwijskwaliteit is het nodig om tot een inclusiever mbo te komen waarin verschillen worden gewaardeerd. Het doel van dit participatieve actieonderzoek is onderwijsprofessionals sensitief maken voor de belemmeringen van inclusie, waarmee hun handelingsrepertoire om inclusie te bevorderen kan worden vergroot. Hiertoe worden belemmeringen en kansen in kaart gebracht en wordt een team ‘Inclusief’ opgezet. 

De training die dit team zal ontwikkelen, is gebaseerd op de Inclusivity Training Toolkit (NRO). Deze wordt bruikbaar gemaakt voor het mbo. In het team ‘Inclusief’ participeren studenten en personeel uit diverse organisatielagen, zodat vanuit betrokkenheid gefundeerde praktijkkennis wordt ontwikkeld. 

De resultaten worden gebruikt om visie en beleid vorm te geven. Voor zowel de drie deelnemende roc’s als de andere mbo-instellingen in Nederland zal dit onderzoek waardevolle informatie opleveren over de manier waarop belangrijke maatschappelijke aspecten van onderwijskwaliteit en inclusie op inhoud en proces kunnen worden verbeterd. Ook voor andere onderwijssectoren en belanghebbenden bieden de resultaten inzichten en praktische handvatten hoe de inclusiviteit in de school kan worden verbeterd.

• Werkplan practoraat Burgerschap 2022 -2024
• Kritisch denken verschillend benaderd 

• MBOSTEM Ontwerp
• MBOSTEM Implementatieplan

• Data-analyse pilotontwerp ‘stimuleren van politieke self-efficacy’

• Artikel 'Boundary Crossing' in Vakblad Profiel
• Pilotontwerp ‘Stimuleren van politieke self-efficacy’
• Artikel 'Digitaal burgerschap kan niet zonder kritisch denken over jezelf, de ander en de samenleving' op Kennisnet

• Boundary crossing, Tussen onderwijs en practoraat, Poffers, J. (2019)

• Actief Burgerschap in Twente (vooronderzoek)